Slaap & herstel

Om je wakker te maken over het onderwerp herstellen

Veerkrachtig zijn houdt ook in dat een keer een slechte nacht hebben gewoon moet kunnen. Chronisch slecht slapen heeft natuurlijk een negatieve werking op jouw veerkracht en het vermogen om goed te kunnen herstellen. Er is geen proces in ons lichaam dat niet zonder een goede nachtrust kan. De domeinen fysiek, emotioneel, mentaal en het gedrag hebben ontzettend te lijden onder slecht slapen. Helemaal wanneer slecht slapen een patroon is wat een ongezonde leefstijl in stand houdt. Goed slapen is dus essentieel voor optimale veerkracht. Maar wat is nu goed slapen? Beter kwaliteit dan kwantiteit, zeker als het om slaap gaat. Zo is er een slaapnorm die zegt dat we gemiddeld 7,5 uur slapen. De spreiding ligt tussen de 6 en 9 uur slaap. Nog maar 40 jaar geleden sliepen we gemiddeld 8,20 uur wat bijna een uur langer is dan nu. Om de kwaliteit verder te bepalen van jouw slaap is het goed om te weten of je niet langer dan 10-15 minuten wakker ligt voordat je in slaap valt. Wakker worden gedurende jouw slaap drukt op de kwaliteit, ook als je moet toiletteren. En als laatste is uitgerust wakker worden een belangrijke factor (het liefste voordat de wekker gaat).

Hoe functioneel is jouw slaap?

Om zelf te ervaren wat de kwaliteit van jouw slaap is kun je een interessante test doen die de kwaliteit van jouw slaapbehoefte duidelijk maakt. Het is een makkelijke en betrouwbare manier om functionele slaapproblemen uit te testen. Het is de “sleep onset latency test” (SOL). Wat heb je hiervoor nodig?

Benodigdheden: 1. Bed – 2. Lepel – 3. IJzeren dienblad – 4. Timer

Uitvoering: ga (midden op de dag) met de rug op het bed liggen met een arm over de bedrand. In die hand houd je de lepel vast en precies daaronder leg je het ijzeren dienblad neer. Je zet de timer aan, doet je ogen dicht wanneer je alles voorbereid hebt zoals beschreven. Wanneer je in slaap valt zal de lepel uit je hand vallen en op het dienblad terecht komen. Je word wakker van het geluid waarna je direct de timer kan stoppen. Kijk op de timer hoe lang het duurde om in slaap te vallen.

De normwaarden van deze test zijn:

  • voldoende: in slaap vallen na 15 minuten
  • onvoldoende: in slaap vallen binnen 10 minuten
  • slecht: in slaap vallen binnen 5 minuten

“I’m so good at sleeping, I can do it with my eyes closed”. Het is wel goed om te beseffen of je een vroege vogel bent of een nachtuil wat het slapen betreft (waar jouw voorkeur ligt). Vraagt jouw leefstijl het compleet tegenovergestelde van waar jouw voorkeur ligt dan heeft dit hoe dan ook invloed op de functie van jouw slaap.

Goed herstellen door goed te slapen

Om goed te herstellen van de dag is het belangrijk om goed te slapen. Maar goed slapen is niet vanzelfsprekend tegenwoordig met alle prikkels die we overdag en in de avond nog consumeren (zowel letterlijk als figuurlijk). Het lichaam moet in staat zijn om de switch te maken van de actiestand naar de ruststand. Ademhaling heeft hier enorme invloed op om zo het autonome zenuwstelsel te beïnvloeden. Maar denk ook aan de volgende invloeden op je circadiaans ritme zoals: licht en donker – bewegen en stilzitten – buiten- en binnen zijn – temperatuur warm en koud – sociaal contact en alleen zijn – eten en drinken maar ook nuchter zijn. Kortom: een duidelijk 24 uurs (circadiaans) ritme. Veel lichaamsfuncties volgen dit ritme, zo ook de afgifte van bepaalde hormonen (denk aan cortisol en melatonine m.b.t. wakker zijn en slapen). Je hartslag is hier ook door beïnvloed en ook de behoefte aan eten en drinken. De ontstekingsgraad neemt toe bij een verslechterde slaap en het verlaagt de prikkeldrempel voor pijn wat dus inhoud dat je dezelfde pijn heftiger ervaart.

Om jouw herstelvermogen te vergroten is het belangrijk om bepalende ingrediënten voor een gezonde leefstijl toe te voegen. Zodoende gaat de tijd die je slaapt je ook veel meer opleveren waardoor je beter herstelt. Optimale veerkracht zorgt voor meer kwaliteit gedurende jouw slaap. En alle domeinen van veerkracht (fysiek, emotioneel, mentaal en gedrag) oefenen invloed op elkaar uit. En deze domeinen worden allemaal weer beïnvloed door hoe we onze leefstijl factoren invullen. Het totale plaatje dus.

Minder (goede) slaap en vermogen tot herstel is schadelijk voor jouw veerkracht!

Ben jij benieuwd naar jouw huidige veerkracht? Bekijk dan eens de Veerkragt-meter pagina om erachter te komen wat jouw huidige veerkracht is. Kom erachter in welk domein van veerkracht jij de meeste energie kwijt raakt. Dit heeft namelijk zijn weerslag op jouw totale veerkracht. Wil je een duidelijk inzicht? Doe dan de test!

Veerkracht berekenen