Primitieve reflexen
een bliksemsnel signaal dat geremd mag worden
Ongeacht je leeftijd kunnen primitieve reflexen altijd opnieuw worden geïntegreerd, wat een solide basis vormt voor het centrale zenuwstelsel. De ontwikkeling van de hersenen van een ongeboren kind is voornamelijk genetisch bepaald. Bij de geboorte weegt het brein van een pasgeborene slechts een kwart van wat het uiteindelijk zal bereiken. Het babybrein is nog volop in ontwikkeling en zal aanzienlijke ervaring opdoen om tot volledige rijpheid te komen, waarbij externe factoren een cruciale rol spelen.
De activering van primaire reflexen, en de redenen waarom ze actief blijven, kunnen variëren, waaronder mogelijke geboortetrauma’s en een gebrek aan stimulerende beweging. Een gunstige omgeving met ondersteunende ouders, broers en zussen speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling en integratie van primitieve reflexen. Stressfactoren tijdens de vroege ontwikkeling kunnen ook een negatieve invloed hebben op dit proces.
Het behoud van actieve primaire reflexen kan worden beïnvloed door ziekte, blessures en onvolledig herstel. In dergelijke gevallen kan het lichaam soms extra ondersteuning gebruiken om het herstel te bevorderen.
Het is van essentieel belang te beseffen dat het inactiveren van primaire reflexen cruciaal is voor soepel bewegen, vooral als je op latere leeftijd besluit een actieve levensstijl te omarmen. Het voorkomt mogelijke klachten en bevordert een gezond bewegingspatroon.
De relatie tussen reflexen en houding
Voor een gezonde motorische ontwikkeling zijn sensorische stimuli essentieel, en deze starten met de primitieve reflexen die van nature aanwezig zijn in de hersenstam van een baby. Bij de geboorte gebruikt een baby deze reflexen als basis voor overleving. Deze reflexen, automatische basisbewegingen, evolueren en maken geleidelijk plaats voor meer geavanceerde houdingsreflexen naarmate de baby zich ontwikkelt. Ideaal gezien remmen nieuwe reflexen de primitieve reflexen af.
In de praktijk is deze ontwikkeling echter niet altijd vanzelfsprekend en volledig. Het kan zijn dat primitieve reflexen actief blijven, wat kan leiden tot aanhoudende problemen in de vorm van houdingsklachten en symptomen in het lichaam.
Een voorbeeld van zo’n primitieve reflex is de Babinski-reflex. Als deze reflex niet volledig integreert en de persoon zijn teen wil strekken in plaats van buigen, kan dit de loopstijl beïnvloeden. Tijdens een bepaalde fase van de beweegcyclus is het buigen van de grote teen noodzakelijk om vooruit te komen bij het lopen. Een goed functionerende voet is essentieel, en een goed geïntegreerde primitieve reflex is op zijn beurt nodig voor een optimale voetfunctie.
Als de Babinski-reflex actief blijft en de grote teen herhaaldelijk strekt in plaats van buigt, zal het lichaam compenseren om toch vooruit te kunnen bewegen. Deze compensatie kan leiden tot een kettingreactie, waarbij spieren onnodig gespannen raken om de beweging mogelijk te maken.
Hoewel het lichaam op korte termijn slim kan ‘valsspelen’ door te compenseren, kan dit op de lange termijn problematisch worden. Zelfs regelmatige lichaamsbeweging sluit niet uit dat actieve reflexen aanwezig zijn en het lichaam in een ‘valsspeelmodus’ staat, wat niet duurzaam is voor de gezondheid op de lange termijn.
Actieve primitieve reflexen, wat nu?
Wanneer het brein niet optimaal ontwikkeld is en uit balans is, kan dit duiden op een gebrekkige samenwerking en synchronisatie tussen beide hersenhelften. Wil je meer inzicht krijgen in het brein en sensorische input? Ontdek hier meer. Vaak blijkt een onevenwichtige houding voort te komen uit deze breinonbalans, die niet alleen ontstaat bij onderontwikkeling, maar ook wanneer één hersenhelft sneller ontwikkelt dan de andere.
Bij de geboorte is ons brein nog niet volledig ontwikkeld, en de samenwerking tussen beide helften is nog in ontwikkeling. Beweging speelt een cruciale rol bij het tot stand brengen van verbindingen tussen verschillende delen van ons brein. Bij de geboorte is de rechter hersenhelft, ook wel de non-verbale hersenhelft, actiever. Deze staat voor abstracte, onbewuste acties en het verwerken van sensorische input. Zo leren baby’s bijvoorbeeld de stem van hun moeder te koppelen aan het gezicht. Het linker brein daarentegen is onze verbale hersenhelft, verantwoordelijk voor logisch nadenken, gedetailleerde oriëntatie, verbale vaardigheden en bewuste acties.
Bij stress kan het brein moeite hebben om de situatie logisch te benaderen. Het handelt dan vanuit een primitieve staat, ver verwijderd van logisch denken. Dit kan een vicieuze cyclus worden als het brein opgroeit in een stressvolle omgeving en niet adequaat ontwikkelt om de situatie vanuit een ander perspectief te bekijken.
Gelukkig is er iets aan te doen. Door dagelijkse specifieke oefeningen kun je letterlijk het brein updaten. Hierdoor wordt het lichaam minder afhankelijk van externe interventies zoals behandelingen. Hoewel deze interventies nuttig kunnen zijn, is het essentieel om het brein gedurende een bepaalde periode opnieuw te trainen, zodat het uit zichzelf de juiste aansturing behoudt. Benieuwd en wil je graag leven zonder klachten? Ontdek hoe je dit kunt bereiken.
Actieve primitieve reflexen zijn schadelijk voor jouw veerkracht!
Ben jij benieuwd naar jouw huidige veerkracht? Bekijk dan eens de Veerkragt-meter pagina om erachter te komen wat jouw huidige veerkracht is. Kom erachter in welk domein van veerkracht jij de meeste energie kwijt raakt. Dit heeft namelijk zijn weerslag op jouw totale veerkracht. Wil je een duidelijk inzicht? Doe dan de test!
Veerkracht berekenen