Het menselijke brein
Ons brein heeft alle touwtjes in handen en bepaalt
“Mind blowing” hoe bizar goed het werkt om het brein te trainen. Het is de brug tussen de werelden rehabilitatie en fitness. We weten al hoe geniaal het menselijk lichaam werkelijk is. Helemaal als je een beetje begint te begrijpen hoe het werkt. Hoe kan het toch dat ons lichaam heel goed in staat is om in elk domein van veerkracht te groeien? Wanneer we functie vragen van ons lichaam, precies dat doen wat het hoort te doen, dan wordt het er beter in. Zo simpel is het. Dat wil niet zeggen dat het makkelijk is, helemaal wanneer bepaalde patronen aangeleerd zijn en we dat al jaren lang achter elkaar herhalen. Het is ook niet voor niets dat wanneer je vroeg begint met het aanleren van vaardigheden je hier op latere leeftijd enorm veel profijt van zal hebben. Het brein ontvangt sensorische informatie (input) van het lichaam (intern) en de omgeving (extern). Je hersenen maken hier dan vervolgens gebruik van om spieren aan te sturen (output) en ze een bepaalde tonus (spierspanning) te geven. Over dit proces hebben we geen bewuste controle. Onvoldoende sensorische input naar de hersenen leidt tot onvoldoende output naar het lichaam. Ook als het brein niet in evenwicht is leidt dit tot een slechtere houding. Dit zal uiteindelijk in de meeste gevallen ervoor zorgen dat mensen (chronische) pijn klachten ervaren. De meeste mensen realiseren zich niet dat sporten, fitness en krachttraining niet alleen om spieren gaat. Ons brein moet namelijk ook leren hoe effectief te bewegen voordat we sterker, sneller en effectief hierin kunnen worden (brein-lichaam verbinding).
“Start ‘em young for optimal resilience and a healthier life when growing older”
HOE BETER DE INPUT NAAR HET BREIN, HOE BETER DE OUTPUT NAAR HET LICHAAM (BREIN-LICHAAM VERBINDING)
We hebben in onze hersenstam (reptielenbrein) automatisch primitieve reflexen die ons in staat stellen om als baby onze spieren onwillekeurig te activeren. Deze bewegingen zijn eigenlijk afhankelijk van sensorische input zoals licht, geluid en aanraking. Dit zet de baby aan tot het gebruiken van zijn of haar lichaam. Uiteindelijk zal dit ertoe leiden in staat te zijn om het spierenstelsel te gebruiken en bovenal te controleren.
Om het brein goed te laten groeien en ontwikkelen in balans is het belangrijk om verschillende sensorische stimulatie te ondergaan. Als baby opgroeien gebeurd dit natuurlijk spelenderwijs. Maar waar komen dan de slechtere houdingen vandaan op latere leeftijd? Het antwoord is eigenlijk simpel en heeft te maken met slechter ontwikkelde neurale verbindingen van de motorische patronen.
Als het brein in onbalans is zijn er verschillende type stimulatie mogelijk waarbij je kunt denken aan: licht, geluid, tactiel (door aanraking waarneembaar), geur, beweging voor het binnenoor en natuurlijk de feedback (terugkoppeling naar de hersenen) van onze spieren. Door sensorische stimulatie toe te passen kom je er ook achter óf je een tekort hebt aan balans in de hersenen.
Om onze spieren op de juiste manier aan te spannen voor optimale kracht is het belangrijk dat ons brein de juiste neurale verbindingen heeft gelegd in het motorische systeem. Hoe meer stimulatie we krijgen tijdens onze groei hoe meer we ons motorisch systeem ontwikkelen. Vooral ons pre- motorisch systeem is belangrijk voor stabiliteit en gecontroleerde bewegingen.
Ons evenwichtsorgaan (vestibulaire systeem) heeft een belangrijke taak als het detecteren van beweging van het hoofd in de ruimte en genereert op zijn beurt weer belangrijke reflexen die noodzakelijk zijn voor onze dagelijkse activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn het stabiliseren van onze blik (visuele as) en het behouden van een optimale houding van ons hoofd en lichaam. Het vestibulaire systeem geeft ons het subjectieve gevoel van beweging en oriëntatie in de ruimte.
Een brein dat goed in evenwicht is zorgt ervoor dat we in balans zijn in onze houding. Niet teveel gebogen en niet teveel gestrekt. Baby’s zijn dominant in de flexoren (spieren die ons buigen) en wanneer we groeien ontwikkelen we het vermogen om deze voorkeur af te remmen en worden we beter in onszelf strekken. Wanneer het brein optimaal werkt functioneer jij ook optimaal. Wanneer ons brein in onbalans is en we daarmee een slechte houding ontwikkelen geeft dat op termijn (chronische) pijn klachten. Deze slechte houding is een katalysator voor nog meer stressoren. Vaak zie je dan ook dat er nog steeds actieve primitieve reflexen een rol spelen.
HOE ONS BREIN ONZE HOUDING BEPAALD VIA ONZE OGEN EN VOETEN
In onze eerste twee babyjaren ontwikkelen we hoe we moeten kruipen naar uiteindelijk de rechtopstaande houding. De boog in onze voeten gaat in dat proces geleidelijk mee en heeft hierin een belangrijke functie. Als de voet niet optimaal functioneert ondervindt alles wat daarboven zit daar hinder van. Je kunt geen huis bouwen op een gescheurde ondergrond. De voeten bepalen de positie van ons hoofd en op zijn beurt bepaald de positie van het hoofd weer waar de meeste druk op de voeten plaatsvindt.
Heel veel mensen hebben een onbalans in de voeten wat wil zeggen dat bijvoorbeeld de ene voet supineert (meer op de buitenkant staat) en de andere voet proneert (meer op de binnenkant staat). Als de linker voet gesupineerd staat draait het onderbeen naar buiten toe (tegen de klok in). De knie volgt en zal het bovenbeen ook meer extern roteren. Dit heeft tot gevolg dat het bekken posterior kantelt (naar achteren). Daarbij zal alles aan de rechter voet het tegenover gestelde doen. Compensatie mechanismes van het lichaam zal je dus altijd kunnen herleiden terug naar de voet. Het lichaam werkt als één geheel, een kinetische ketting wordt het ook wel genoemd.
Wanneer dit proces meer dan een 365 dagen aan de gang is dan is het brein niet meer in staat om dit proces terug te draaien. Het brein zit dan ook vast in deze positie en onze spieren en gewrichten passen zich aan op deze manier van functioneren (adaptatie). Wanneer we een manier vinden om onze voet aan te spreken op een manier zoals deze hoort te werken, in combinatie met stimulatie van onze sensorische input, dan is er de gelegenheid om ons brein weer in gebalanceerde activiteit en beweging te krijgen.
In onze groeifase van baby naar de leeftijd waarin jij je nu bevindt kunnen we bewust gebruik maken van onze sensoren maar zeer zeker voor het overgrote deel gebeurd dat onbewust. Op de automatische piloot dus. Stel je voor dat je de hele dat bezig bent met hoe je ‘moet’ staan bijvoorbeeld. Constant is er sensorische stimulatie of je het nu wilt of niet. Dit autonome proces met onze ogen bijvoorbeeld is iets wat van grote invloed is op onze houding en reactie tijd. Stel je eens voor wat reactietijd betekent als het gaat om net te laat zijn en wat daar de gevolgen van zijn.
Wanneer onze ogen beter in balans zijn met elkaar zullen onze hersenen dit instant projecteren op onze werkende spieren. De manier hoe onze houding beïnvloed wordt door wat we zien maar ook zodra we in beweging (moeten) komen als bewuste actie of reactie. Het kan het verschil betekenen tussen winnen of verliezen, tussen een blessure oplopen of fysiek veerkrachtig genoeg zijn.
Een brein uit balans is schadelijk voor jouw veerkracht!
Ben jij benieuwd naar jouw huidige veerkracht? Bekijk dan eens de Veerkragt-meter pagina om erachter te komen wat jouw huidige veerkracht is. Kom erachter in welk domein van veerkracht jij de meeste energie kwijt raakt. Dit heeft namelijk zijn weerslag op jouw totale veerkracht. Wil je een duidelijk inzicht? Doe dan de test!
Veerkracht berekenen